विश्वकर्माची पूजा २०२०

प्रत्येक युग भगवान विश्वकर्माची कथा सांगते.

  आपली पुरातन शास्त्रे, उपनिषद आणि पुराण इत्यादी बाबी पाहिल्यास आपल्या लक्षात येईल की विश्वकर्मा कारागीर केवळ त्यांच्याच अद्वितीय ज्ञान आणि विज्ञानामुळे मानवच नव्हे तर देवतांनीही पूजले आहेत. भगवान विश्वकर्मा, इंद्रपुरी, यमपुरी, वरुणपुरी, कुबेरपुरी, पांडवपुरी, सुदामपुरी, शिवमंडलपुरी इत्यादींचा शोध व बांधकाम संदर्भात त्यांनी बांधले आहेत. पुष्पक विमान आणि सर्व देवतांच्या इमारती आणि त्यांच्या दैनंदिन उपयुक्त वस्तू देखील त्यांनी बनवल्या आहेत. भगवान विश्वकर्माने कर्णाची कुंडल, विष्णू लॉर्ड्स सुदर्शन चक्र, शंकर लॉर्ड्स त्रिशूल आणि यमराजाच्या कालावधीसारख्या वस्तू तयार केल्या आहेत. 
    भगवान विश्वकर्मा यांनी ब्रह्माजीची उत्पत्ती केली आणि त्यांना प्राणी निर्माण करण्याचे वरदान दिले आणि त्यांच्यामार्फत  84 लाख योनीया तयार केल्या. श्री विष्णूची उत्पत्ती देवापासून झाली आणि त्याने जगामध्ये जन्मलेल्या सर्व प्राण्यांचे रक्षण व पोषण करण्याचे काम दिले. विषयांचे योग्यरित्या पालन व शासन करण्यासाठी त्यांनी अत्यंत शक्तिशाली तिव्रगामी सुदर्शन चक्र दिले. नंतर, जगाच्या प्रलय साठी, एक अतिशय दयाळू बाबा भोलेनाथ श्री शंकर देवाचा जन्म झाला. त्याला डमरू, कमंडल, त्रिशूल इत्यादि देऊन, त्यांच्या कपाळावर भीतीदायक तिसरा डोळा देऊन त्याला होलोकॉस्ट देऊन शक्तीवान बनविले. या प्रमाणे, त्याच्या स्त्रियांनी तिजोरीचा स्वामी माँ लक्ष्मी, वीणावादिनी माँ सरस्वती आणि माँ गौरी यांना राग-रागिणी देऊन देवतांना सुशोभित केले. वरील वर्णनानुसार, ब्रह्मा विष्णू महेश हे तिघांचे वडील आहेत, विश्वकर्मा विश्वकर्माचे जनक कोण आहेत, त्यांचा जन्म कसा झाला, ज्यांची माहिती कोणत्याही लेखात उपलब्ध नाही, अशा उचित सन्मानाने ते सिद्ध करण्यास सक्षम नाही. विश्वकर्माच्या पाच रूपांचे आणि अवतारांचे वर्णन सापडले आहे.

विश्वकर्माची अनेक नावे ठेवली.

जगात्राक विश्वकर्मा भाऊवन विश्वकर्मा,  ऋषि विश्वकर्मा अनेक धार्मिक ग्रंथांत आले आहेत. हा विषय अनेक नावांमध्ये विभागलेला आहे, विश्वकर्मा म्हणजे ब्राह्मण कर्म, म्हणजेच विश्वकर्मा हा एक शुद्ध ब्राह्मण आहे जो स्वत: चा मुलगा असल्याचा दावा करतो आणि स्वतःला पांचाळ शिल्पी ब्राह्मण म्हणून वर्णन करतो. येथे आपण ग्रंथांच्या आधारे भृगु, अंगिरा, मनु, माया, त्वष्ट, शिल्पी आणि दैवज्ञ इत्यादींच्या वंशावळीचे पुरावे दर्शवू.

प्राचीन शास्त्रांमध्ये

             कारागीर, विश्वकर्मा ब्राह्मणांना रथकर वर्धकी, कवि, मोयावी, पांचाळ, रथपति, सुहस्त सौर आणि परसारा अशा शब्दांत संबोधित केले. त्या काळी, सध्याच्या इस्त्री, लाकूडकाम करणारे आणि सुवर्णकार इत्यादींच्या वस्तूंमध्ये भिन्न सहस्राब्दी नव्हती. प्राचीन काळात हस्तकला काम फारच उच्च मानले जात असे, कारण शास्त्रांच्या शोधात आपल्याला असे दिसून येते की ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्य या तीन वर्ण रथ कर्मे म्हणजेच शिल्प कर्मा होते. विश्वकर्मा ब्राह्मणांचा ब्राह्मणवादाबद्दल काही पुरावा देण्यापूर्वी सारथी, पाचनाल, नरस इत्यादी शब्दांबद्दल थोडेसे समजणे योग्य मानले जाते. म्हणूनच, जेव्हा आपण भविष्यात धार्मिक ग्रंथांच्या पुराव्याकडे आलो तेव्हा यापैकी कोणतेही शब्द येतील तेव्हा आपल्या वाचकांना समजण्यास अडचण होणार नाही. 
       भगवान विश्वकर्मा यांना तांत्रिक भाषेतील जगातील पहिले अभियंता म्हटले जाते. स्कंद पुराणातील प्रभात विभागात त्याचा उल्लेख आहे की तो बृहस्पतिच्या बहिणी भुवनाचा मुलगा होता जो अष्टम वासु महर्षि प्रभासची पत्नी होती. भगवान विश्वकर्माची आई भुवन ही सर्व धर्मशास्त्र जाणणारी होती असेही पुराणात नमूद केली. आख्यायिका अशी आहे की देव विश्वकर्माची पत्नी आहे. या व्यतिरिक्त त्यांच्या इतर 3 बायका म्हणजे रती, पूर्ती आणि नंदी. विश्वकर्माला मनु चाक्षसु, शाम, काम, हर्ष, विश्वरूप आणि वृतसूरा अशी मुले होती. याखेरीज बहिष्टमती आणि संज्ञा नावाच्या दोन मुली होत्या. या संज्ञेचे सूर्यदेवशी लग्न झाल्याचे सांगितले जाते. म्हणून भगवान सूर्य हा विश्वकर्माचा जावई आहे.

 भगवान विश्वकर्माने प्रत्येक युगात देवी-देवतांसाठी वेगवेगळ्या वस्तू तयार केल्या. यात सोने लंका, हस्तिनापूर, स्वर्गलोक, पाताल लोक, पांडवांचे इंद्रप्रस्थ शहर, श्रीकृष्णाचे द्वारका, वृंदावन, सुदामपुरी, गरुड भवन, कुबेरपुरी
आणि यमपुरी या ठिकाणी बांधले गेल.

विश्वकर्मा

विश्वकर्माने केवळ इमारतच नाही तर देवतांसाठी शस्त्रेही बनविली. यात भगवान विष्णूच्या सुदर्शन चक्राने त्रिपुरासुरांशी युद्धासाठी भगवान शिव यांना त्रिशूल आणि रथ बनविला, महर्षि दधिचिच्या अस्थीपासून इंद्रसाठी मेघगर्जना केली. कुबेरासाठी फुलांचे विमान, दानवीर कर्णसाठी कॉइल व यमराजसाठी लाकूड ही भगवान विश्वकर्मा यांनी बनविली आहे.